Ο ρόλος του Επιμελητή Ανηλίκων.
Ασχολείται με ανηλίκους που έχουν τελέσει πράξεις που διώκονται ποινικά και υπάγονται στην αρμοδιότητα του Μονομελούς ή του Τριμελούς Δικαστηρίου Ανηλίκων. Η ενασχόλησή του με τους ανηλίκους στοχεύει στο να κινητοποιήσει κατάλληλα τους ίδιους, αλλά και το οικογενειακό τους περιβάλλον, ώστε να μην επαναλάβουν την ίδια ή άλλη παραβατική πράξη. Επίσης, σε επίπεδο πρόληψης, παρεμβαίνει σε περιπτώσεις ανηλίκων που βρίσκονται σε κίνδυνο εμπλοκής με παραβατικές πράξεις.
Ο ρόλος του είναι υποστηρικτικός προς τους ανήλικους και τις οικογένειές τους, μέσω της συμβουλευτικής και των παραπομπών προς φορείς εξειδικευμένων υπηρεσιών, όποτε αυτό κρίνεται αναγκαίο. Στόχος του είναι η εκτίμηση αναγκών και ο στρατηγικός σχεδιασμός εξατομικευμένης παρέμβασης, ώστε μέσα σ΄ ένα κλίμα συνεργασίας και επικοινωνίας, ο ανήλικος να ενδυναμωθεί, να κινητοποιηθεί και να επαναπροσδιορίσει τους στόχους του.
Το πεδίο δράσης των Επιμελητών Ανηλίκων προσδιορίζεται από το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη θέση και τα καθήκοντα τους όπως αυτά καθορίζονται στο Π.Δ. 49/1979 που αφορά τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες των Υπηρεσιών Επιμελητών Ανηλίκων της χώρας.
Η ανήλικη παραβατικότητα θεωρείται ξεχωριστό επιστημονικό πεδίο και συνακόλουθα οι Επιμελητές Ανηλίκων αποτελούν αυτοδύναμο Κλάδο με εξειδικευμένο αντικείμενο εργασίας.
Η άσκηση δε του έργου των Επιμελητών Ανηλίκων απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις τις οποίες στο σύνολο τους οι εργαζόμενοι του Κλάδου έχουν αποκτήσει μέσα από μεταπτυχιακή εκπαίδευση και επιμόρφωση.
Παρότι το πεδίο επαγγελματικής – επιστημονικής δράσης των Επιμελητών Ανηλίκων εντάσσεται γενικά στους θεσμούς εξυπηρέτησης του συμφέροντος των ανηλίκων δεν περιλαμβάνει όμως, όλες τις περιπτώσεις ανηλίκων που χρήζουν μέριμνας και προστασίας.
Oι Επιμελητές Ανηλίκων είναι οι μόνοι που ασχολούνται, αποκλειστικά, με ανήλικους παραβάτες ενώ στα πλαίσια της πρόληψης της παραβατικότητας των ανηλίκων ασχολούνται με ανηλίκους που κινδυνεύουν να αναπτύξουν παραβατική συμπεριφορά.
Οι υπηρεσιακές εισροές στις Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων της χώρας αφορούν περιπτώσεις που προέρχονται από:
α) Tακτικές δικασίμους
β) Διατάξεις Ανακριτή και Εισαγγελέα
γ) Αποχή από την Ποινική Δίωξη κατ’ άρθρο 45Α του Κ.Π.Δ
δ) «Πρόληψη» (περιπτώσεις ανηλίκων που διαβιούν σε συνθήκες εγκληματογένεσης χωρίς όμως να έχει ασκηθεί εις βάρος τους, ακόμα, ποινική δίωξη)
ε) Περιπτώσεις «Άλλων Δικαστηρίων» (αφορά ανήλικους που παραβάτησαν σε μία συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή αλλά τους αναλαμβάνει, λόγω του τόπου κατοικίας τους, η Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων με τη σχετική τοπική αρμοδιότητα).
Επιπρόσθετα οι Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων αναλαμβάνουν περιστατικά που αποστέλλονται σε αυτές απευθείας από την Εισαγγελία και την Αστυνομία, μετά την άσκηση της ποινικής δίωξης, και παρακολουθούνται από τους Επιμελητές Ανηλίκων μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης. Πολλές από τις περιπτώσεις αυτές παρακολουθούνται και μετά από την επιβολή κάποιου αναμορφωτικού μέτρου. Τέτοια περιστατικά (που αποτυπώνονται σαν μία περίπτωση) συνήθως απασχολούν επί μακρόν τον Επιμελητή Ανηλίκων που τα έχει αναλάβει.
Γενικά ο χρόνος που μεσολαβεί από την ανάθεση ενός περιστατικού, σε κάποιο Επιμελητή Ανηλίκων, μέχρι την εκδίκαση του και την επιβολή ή όχι κάποιου αναμορφωτικού μέτρου (και που συνήθως είναι μακρύς) αυξάνει τον εργασιακό όγκο (δεδομένου ότι ο ανήλικος πρέπει να εποπτεύεται από τις Υπηρεσίες μας για μεγάλο χρονικό διάστημα που μπορεί να ξεπερνά και τη διετία) χωρίς αυτό να μπορεί να αποτυπωθεί ποσοτικά.